Τετάρτη 27 Φεβρουαρίου 2013

Ο ΖΑΠΠΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΖΑΠΠΕΙΟ ΜΕΓΑΡΟ


Ζάππειο μέγαρο, έτος κατασκευής 1874. Eίναι σε άριστη κατάσταση, από τα πιο σημαντικά κτίρια της Αθήνας και σίγουρα το πιο επιβλητικό, η κατασκευή του οποίου, χρηματοδοτήθηκε από τον επιχειρηματία και μεγάλο ευεργέτη Ευάγγελο Ζάππα. Όταν επέστρεψε από την Ρουμανία με την τεράστια περιουσία του αγόρασε 80 στρέμματα γης, από τον λόφο Αρδηττού και το παναθηναϊκό στάδιο μέχρι και τον εθνικό κήπο. Σκοπός του να κτίσει αυτό το μεγαθήριο των 25 δωματίων ώστε να δει το μεγάλο του όραμα να υλοποιείται. Η αναβίωση των Ολυμπιακών αγώνων.
Το κτήριο με την φοβερή αρχιτεκτονική κατασκευάστηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου με μάρμαρα ενώ οι κίονες του είναι τεράστιοι. Οι τοιχογραφίες, μοναδικές στην Αθήνα. Δυστυχώς ο Ευάγγελος Ζάππας, δεν έζησε αρκετά για να δει το κτίριο στην τελική του μορφή, πέθανε στη Ρουμανία και στην διαθήκη του άφησε τον ξάδερφό του Κωνσταντίνο Ζάππα υπεύθυνο για την  συνέχιση του φιλανθρωπικού του έργου. Τα δύο ξαδέρφια δεν έκαναν οικογένεια για να αφοσιωθούν όπως έλεγαν στην μητέρα πατρίδα. 
Στους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896 φιλοξενούνται στην κυκλική αίθουσά του τα αγωνίσματα της ξιφασκίας, ενώ στους δεύτερους Ολυμπιακούς Αγώνες (1906) η έλλειψη υποδομών και εγκαταστάσεων οδήγησε στη χρήση του ως «Ολυμπιακού Χωριού». Από το 1936 και για 40 χρόνια το Ζάππειο φιλοξένησε τον πρώτο κρατικό ραδιοφωνικό σταθμό της χώρας. Το 1940 μετασκευάζεται σε νοσοκομείο, τον επόμενο χρόνο επιτάσσεται από τον γερμανικό στρατό κατοχής, στη συνέχεια μετατρέπεται σε αποθήκη και κατόπιν σε στρατώνα ενώ πλήττεται και από βομβαρδισμούς στα Δεκεμβριανά. Μεταπολεμικά συζητείται η κατεδάφισή του αλλά ευτυχώς το 1960 πραγματοποιήθηκε γενική επισκευή. Στις αίθουσες του Ζαππείου έχουν γραφεί χρυσές σελίδες της ιστορίας μας. Αποκορύφωμα η ιστορική υπογραφή της συνθήκης προσχώρησης της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις 28 Μαΐου του 1979 από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ενώ στους Ολυμπιακούς του 2004 αποτέλεσε κέντρο τύπου και εκδηλώσεων. 
μετά τη μεταπολίτευση το 1976 το Ζάππειο αποτέλεσε το κέντρο τύπου σε όλες τις Γενικές Εκλογές της χώρας όπου οι νικητές και οι ηττημένοι των εκλογών δίνουν την καθιερωμένη συνέντευξη μετά το τέλος των εκλογών. Ο Ευάγγελος Ζάππας ήταν  Έλληνας επιχειρηματίας ο οποίος γεννήθηκε στο χωριό Λάμποβο στην Βόρεια Ήπειρο πολέμησε ως αξιωματικός το 1821 ενώ στο τέλος της επανάστασης  μετανάστευσε στο Βουκουρέστι. Νοίκιασε και εκμεταλλεύτηκε μοναστηριακά κτήματα και έχτισε και εκεί φιλανθρωπικά ιδρύματα, όπως επίσης και 3 παρθεναγωγεία.
Ο Ζάππας πέθανε στις 19 Ιουνίου του 1865, αφήνοντας ένα μεγάλο χρηματικό ποσό, που χρηματοδότησαν τους Ζάππειους αγώνες του 1859, 1870 και 1875 με διεθνείς αθλητές από την Ελλάδα και από την Οθωμανική αυτοκρατορία. Ο χώρος του Ζαππείου χρησιμοποιείται σήμερα για διάφορες εκθέσεις και τελετές και διοικείται από τον πρόεδρο ολυμπίων και κληροδοτημάτων. Οικονομικά ανεξάρτητο το Ζάππειο λειτουργεί σαν εταιρία και φορολογείται για τα εισοδήματα από τις εκθέσεις και τα ενοίκια των γύρω καταστημάτων ενώ δεν παίρνει κρατική επιχορήγηση.


Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2013

ΤΡΙΤΗ ΚΑΙ 13 ... ΟΙ ΕΡΜΗΝΙΕΣ


Τρίτη και 13 και οι προληπτικοί κάνουν το σταυρό τους απευχόμενοι να βρεθούν αντιμέτωποι με αναποδιές αυτή την αποφράδα μέρα. Πόσοι όμως είναι αυτοί που γνωρίζουν γιατί η Τρίτη και 13 έχει καθιερωθεί να θεωρείται γρουσούζικη; Η Τρίτη έχει συνδεθεί με την κακοτυχία εδώ και πολλούς αιώνες. Σύμφωνα με την ελληνική παράδοση είναι η χειρότερη ημέρα της εβδομάδας γιατί είναι η ημέρα που έπεσε η Κωνσταντινούπολη στα χέρια των Τούρκων, στα χέρια των στρατευμάτων του Μεχμέτ Β' του Πορθητή στις 29 Μαΐου 1453. Έτσι δεν γίνονταν ποτέ γιορτές την Τρίτη ενώ όλα τα σπίτια ήταν κλειστά και δεν δέχονταν επισκέπτες στην ανάμνηση αυτού του οδυνηρού γεγονότος. Η τρίτη ημέρα της εβδομάδας θεωρείται γρουσούζικη και από αστρολογικής απόψεως, αφού είναι η μέρα του Άρη, του θεού του πολέμου κατά την ελληνική μυθολογία. Κακότυχος όμως πιστεύεται ότι είναι και ο αριθμός 13. Υπάρχουν πολλές προκαταλήψεις, που συνοδεύουν το συγκεκριμένο αριθμό.
Το 13 χαλάει την αρμονία του τέλειου αριθμού 12. Η ιερότητα του 12 φαίνεται ότι προέρχεται από το αρχαϊκό δωδεκαδικό σύστημα. Η δωδεκάδα, ο χωρισμός της μέρας και της νύχτας σε 12 ώρες και του έτους σε 12 μήνες αποτελούν κατάλοιπα αυτού του συστήματος. Το 12 θεωρείται ο ιδανικός αριθμός: 12 οι μαθητές του Ιησού, 12 τα Ευαγγέλια,12 οι άθλοι του Ηρακλή, 12 οι θεοί του Ολύμπου, 12 τα ζώδια. Σύμφωνα με μία άλλη δοξασία η κακοτυχία που κουβαλάει ο αριθμός 13 έχει σχέση με τους συνδαιτημόνες στον Μυστικό Δείπνο: 12 μαθητές και ο Ιησούς. Ο 13ος ήταν ο Ιούδας. Ο Φίλιππος Β' της Μακεδονίας λέγεται πως πέθανε αφότου τοποθέτησε το άγαλμά του δίπλα σε αυτά των δώδεκα θεών του Ολύμπου.  Η Παράδοση υποστηρίζει ότι το 13 συνδέεται με τον δυσοίωνο εμβόλιμο 13ο μήνα του έτους, που προέκυπτε από τη διαφορά του σεληνιακού με το ηλιακό έτος και με το πέρασμα των χρόνων απορροφήθηκε με την προσθήκη μίας ημέρας στον Φεβρουάριο κάθε τέσσερα έτη. Ακόμη και στις κάρτες Ταρώ στον αριθμό 13 αντιστοιχεί ο θάνατος. Αν η Τρίτη θεωρείται αποφράδα μέρα και το 13 γρουσούζικος αριθμός, ο συνδυασμός και των δύο συγκυριών – Τρίτη και 13- εύκολα καταλαβαίνει κανείς γιατί κατέληξε να θεωρείται το υπέρτατο κακό.
Όλα αυτά βέβαια βασίζονται σε προλήψεις, που χάνονται στα βάθη των αιώνων. Προλήψεις που σήμερα άλλοι φαίνεται να τις αποδέχονται και άλλοι τις αντιμετωπίζουν με δυσπιστία ή ακόμη και με χιούμορ. Για τους μεν Έλληνες και Ισπανούς «μαύρη» μέρα θεωρείται η Τρίτη, για τους υπόλοιπους η Παρασκευή -το 13 είναι ο κατεξοχήν κακότυχος αριθμός σε όλους τους λαούς. Από πού όμως προέρχονται οι προλήψεις γι αυτές τις αποφράδες ημέρες;. Η κακοτυχία της Παρασκευής είναι μια ξενόφερτη για τον λαό μας δεισιδαιμονία καθώς δεν ταιριάζει με την ελληνική παράδοση και ιστορία. Προέρχεται πιθανότατα από την ημέρα εξολόθρευσης του Τάγματος των Ναϊτών, Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 1307, από τον στρατό του βασιλιά Φιλίππου της Γαλλίας. Επιπλέον λέγεται σε θρύλους πως ήταν Παρασκευή όταν η Εύα έδωσε στον Αδάμ τον απαγορευμένο καρπό, με αποτέλεσμα να εκδιωχθούν από τον Παράδεισο, Παρασκευή όταν η μεγάλη πλημμύρα της Βίβλου αφάνισε όλα τα όντα της γης και η μέρα που ο Χριστός σταυρώθηκε ήταν σίγουρα η Παρασκευή.

Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2013

ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΚΛΕΟΠΑΤΡΑΣ ΚΑΙ Η ΝΑΟΜΙ ΚΑΜΠΕΛ



Τι σχέση μπορεί να έχει η βασίλισσα Κλεοπάτρα της Αιγύπτου με την μαύρη γαζέλα του μόντελινγκ Ναόμι Κάμπελ;. Κι όμως  συνδέονται μεταξύ τους με ένα καταπληκτικό νησί του Αιγαίου, που βρίσκεται στα τουρκικά παράλια απέναντι από την Κω και ανήκει πλέον στον ρώσο μεγιστάνας του ρίαλ εστέιτ  Βλάντισλαβ Ντορονίν, σύντροφο του μοντέλου. Το μικρό ιδιωτικό νησάκι είναι διάσημο σε όλο τον κόσμο για την παραλία του με τη λεπτή άμμο που μεταφέρθηκε από την έρημο Σαχάρα, με πλοία μέσω της Ερυθράς Θάλασσας, ειδικά για την Κλεοπάτρα πριν από εκατοντάδες χρόνια. Ονομάζεται νησί της Κλεοπάτρας.
Ο ρωμαίος πολιτικός και στρατιωτικός Μάρκος Αντώνιος ήθελε να κάνει έκπληξη στην αγαπημένη του επειδή η όμορφη βασίλισσα δεν πατούσε άλλη άμμο εκτός απ την αιγυπτιακή. Σύμφωνα με τον θρύλο, το νησί σεντίρ που σήμερα είναι γνωστό ως το νησί της Κλεοπάτρας, αποτέλεσε ερωτική φωλιά του διάσημου ζεύγους κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Ο Αντώνιος όταν γνώρισε την Κλεοπάτρα είχε αποφασίσει να την τιμωρήσει γιατί βοήθησε το Βρούτο και τον Κάσσιο. Αλλά η ωραία βασίλισσα όχι μόνο τον γοήτευσε, άρχισε κιόλας να τον επηρεάζει στις πολιτικές ενέργειές του. Εξαιτίας της, ο Αντώνιος ήλθε σε ρήξη με τη Σύγκλητο της Ρώμης, ζήτησε διαζύγιο από τη γυναίκα του και οι συμπατριώτες του, του κήρυξαν τον πόλεμο. Η πανέμορφη και ευφυέστατη Κλεοπάτρα η οποία είχε ανέλθει στον θρόνο της Αιγύπτου σε ηλικία 18 ετών, υπέκυψε αρχικά στη γοητεία του αυτοκράτορα Ιουλίου Καίσαρα και απέκτησε μαζί του έναν γιο. Ο Μάρκος Αντώνιος υπήρξε ο επόμενος εραστής της και της χάρισε δίδυμα τον Αλέξανδρο Ηλιο και την Κλεοπάτρα Σελήνη.
 Το καταπράσινο νησί βρίσκεται στον Κεραμικό Κόλπο, στη νοτιοδυτική Τουρκία και ανήκει εδώ και λίγα χρόνια στον Ρώσο μεγιστάνα Doronin ο οποίος έφτιαξε για το αιώνιο super model το πανάκριβο φουτουριστικό σπίτι που βλέπεται. Είναι ένα οικολογικό παλάτι 25 δωματίων και 5 σαλονιών, το μόνο οίκημα στο Τουρκικό Νησί. Πέρα από το ιδιαίτερο σχήμα του είναι ένα μηχανολογικό και αρχιτεκτονικό επίτευγμα. Αυτόνομο από άποψη ενέργειας και ύδρευσης και έτσι σχεδιασμένο ώστε να υπάρχει μόνιμη ροή φωτός, ζέστης και φρέσκου αέρα!. 
Το πράσινο σπίτι δεν έχει ούτε ένα καλώδιο ηλεκτροδότησης ενώ ακόμη και το νερό της βροχής συλλέγεται και χρησιμοποιείται αναλόγως. Το πρωτοποριακό οίκημα σχεδιάστηκε από τον διάσημο Ισπανό αρχιτέκτονα Luis de Garrido και σχηματίζει το μάτι του Θεού Ώρου, που είναι ένα πασίγνωστο αιγυπτιακό σύμβολο της βασιλικής δύναμης και της καλής υγείας.
Τα τιρκουάζ νερά, οι φανταστικές παραλίες με την λευκή άμμο και το πράσινο σκηνικό, μοιάζουν με ένα υπέροχο πορτρέτο της φύσης. Το νησί της Κλεοπάτρας είναι επισκέψιμο κατά το ήμισυ κυρίως λόγω των αρχαίων ευρημάτων. Το αμφιθέατρο, ο ναός που μετατράπηκε σε εκκλησία από τους Βυζαντινούς και τα αρχαία τείχη της πόλης. Αυστηροί είναι οι κανόνες για του τουρίστες που πάνε να κολυμπήσουν εκεί. Με τα χρόνια η άμμος έχει υποστεί τεράστιες αλλαγές και σήμερα απαγορεύεται να απλώνουν πετσέτα θαλάσσης ενώ είναι επιτακτική ανάγκη το ντους έτσι ώστε να αφήσει πίσω κάθε μικρό κόκκο της αιγυπτιακής άμμου στην αρχική του θέση.



Τετάρτη 6 Φεβρουαρίου 2013

HENRIETTA LACKS:ΠΕΘΑΝΕ ΤΟ 1951 ΚΑΙ ΑΚΟΜΗ ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ..


Ο θάνατος της Henrietta Lacks από καρκίνο της μήτρας ήταν μια τραγωδία για την οικογένειά της, αλλά για τον κόσμο της ιατρικής έρευνας και όλους εμάς ήταν ένα θαύμα που έσωσε και εξακολουθεί να σώζει εκατομμύρια ζωές. Τα κύτταρα από τον όγκο της εξακολουθούν να ζουν εργαστηριακά και είναι υπεύθυνα για μερικές από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις και θεραπείες όλων των εποχών. Το εμβόλιο για την πολιομυελίτιδα, η χημειοθεραπεία, η κλωνοποίηση, η χαρτογράφηση των κυττάρων και πολλά άλλα ιατρικά θαύματα χρωστούν την ύπαρξή τους στη ζωή και το θάνατο της Henrietta Lacks. Ήταν μια φτωχή καπνεργάτρια που γεννήθηκε το 1920 και πέθανε από καρκίνο της μήτρας το 1951 στην ξεχωριστή πτέρυγα για τους μαύρους του νοσοκομείου John Hopkins στην Βαλτιμόρη των ΗΠΑ. Άφησε πέντε παιδιά και τα πρώτα αθάνατα κύτταρα που καταγράφηκαν στην ιστορία της Ιατρικής, τα HeLa όπως είναι γνωστά, από τα αρχικά του ονόματός της.
Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας της στο John Hopkins και χωρίς να το γνωρίζει η ίδια ή η οικογένεια της, οι γιατροί αφαίρεσαν δύο μεγάλα κομμάτια από την μήτρα της ενώ την χειρουργούσαν. Οι πανεπιστημιακοί ιατροί προσπαθούσαν για χρόνια να δημιουργήσουν μια κυτταρική αλυσίδα συνεχούς αναπαραγωγής, αλλά τα κύτταρα δεν επιζούσαν. Τα κανονικά κύτταρα συνήθως έχουν περιορισμένη διάρκεια ζωής. Τα κύτταρα από το σώμα της Lacks ήταν τα πρώτα που επιβίωσαν, δημιουργώντας μια αλυσίδα κυττάρων που είναι κυριολεκτικά αθάνατη. Ο λόγος για τον οποίο τα HeLa αποδείχτηκαν τόσο γερά δεν είναι ακόμα ακόμα ξεκάθαρος αλλά έχει μάλλον να κάνει με τον καρκίνο της μήτρας, αλλά και με την σύφιλη από την οποία επίσης έπασχε.
Από την στιγμή που ανακαλύφθηκε η ανθεκτικότητα των HeLa, δείγματα τους στάλθηκαν σε όλα τα πανεπιστημιακά νοσοκομεία της Αμερικής. Από εκεί, στάλθηκαν σε ιδρύματα σε όλον τον κόσμο. Τα κύτταρα μπήκαν στη μαζική παραγωγή και έχουν φτάσει ακόμα και στο διάστημα μέσα σε έναν ειδικό δορυφόρο προκειμένου να εξεταστεί η ανθεκτικότητά τους στην έλλειψη βαρύτητας. Για τον βιοχημικό κόσμο, τα HeLa είναι εξίσου γνωστά και σημαντικά με τους εργαστηριακούς αρουραίους και τα πιατάκια καλλιέργειας μικροβίων. Υπολογίζεται ότι από το 1951 μέχρι σήμερα, έχουν γραφτεί παραπάνω από 60.000 επιστημονικά άρθρα για έρευνες που έχουν γίνει πάνω στα HeLa και ο αριθμός αυτός αυξάνεται καθημερινά αφού κάθε μήνα δημοσιεύονται γύρω στις 300 καινούργιες εργασίες. Μέσα σε αυτά τα χρόνια τα κύτταρα έχουν εκτεθεί σε άπειρες τοξίνες και ιούς, ακτινοβολίες ενώ κάθε καινούργιο φάρμακο που ανακαλύπτεται ελέγχεται πάνω σε αυτά. Και τα ΗeLa εξακολουθούν να αναπαράγονται, διπλασιάζοντας το μέγεθός τους σχεδόν καθημερινά. Ένας ερευνητής υπολόγισε ότι αν έμπαιναν στην σειρά θα κάλυπταν το εμβαδόν της γης τρείς φορές.

Σίγουρα η Henrietta Lacks θα εκπλήσσονταν αν μάθαινε τι κληρονομιά άφησε πίσω της. Η ίδια ήταν μια μικροσκοπική γυναίκα, ευχάριστη και χαμογελαστή που της άρεσε να βοηθάει τους γύρω τους. Ωστόσο, οι γιατροί πήραν τα κύτταρα της χωρίς η ίδια να έχει ενημερωθεί. Κι ενώ τα κύτταρα της βοηθούσαν τον κόσμο και εξέλισσαν την ιατρική επιστήμη, η οικογένεια της δεν γνώριζε τίποτα. Η τραγική ειρωνεία της τύχης είναι ότι κανένα μέλος των Lacks δεν είχε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Στην Αμερική, το σύστημα υγείας είναι ιδιωτικό και μόνο οι εύποροι έχουν πρόσβαση σε θεραπείες, νοσηλεία και φαρμακευτικές αγωγές. Άρα οι αγωγές που τα κύτταρα της Henrietta βοηθούσαν να ανακαλυφθούν δεν ήταν προσβάσιμες στα παιδιά της. Επίσης, τα κύτταρα της Henrietta βοηθούσαν κάποιους ανθρώπους να γίνουν πολύ πλούσιοι –συγκεκριμένα τις φαρμακοβιομηχανίες. Τα HeLa είναι πατενταρισμένα και πωλούνται γύρω στα 230 ευρώ το φιαλίδιο. Αλλά τίποτα από αυτά δεν πηγαίνει προς τους Lacks οι οποίοι ζουν σε συνθήκες ανέχειας. Η ίδια η Henrietta ενταφιάστηκε χωρίς ταφόπλακα γιατί δεν υπήρχαν λεφτά για να την θάψουν με κανονικές συνθήκες. Η οικογένεια έμαθε την αλήθεια για το τι συνέβη στην μητέρα τους με αναπάντεχο τρόπο, όταν ένας ερευνητής προσέγγισε την γυναίκα ενός από τους γιούς της Henrietta σε έναν γάμο. Ωστόσο, θα το μάθαιναν ούτως ή άλλως αφού οι ερευνητές χρειάζονταν τους απογόνους για εργαστηριακές εξετάσεις. Τα HeLa είχαν μολυνθεί και έπρεπε να ανακαλύψουν τι τους είχε συμβεί. Ωστόσο, ακόμα και τότε κανείς δεν ενημέρωσε την οικογένεια για τον πραγματικό σκοπό των εξετάσεων. H Skloot λέει ότι «τα παιδιά της Henrietta νόμιζαν ότι τους εξέταζαν για τον ίδιο καρκίνο που είχε σκοτώσει την μητέρα τους». Φυσικά, οι Lacks δεν είχαν λεφτά ούτε για δικηγόρο.
Το 2010, σχεδόν 50 χρόνια μετά το θάνατό της, μια ταφόπλακα μπήκε στο σημείο ταφής της Henrietta. Είναι αφιερωμένη στη μνήμη μιας γυναίκας «που άγγιξε την ζωή πολλών».

Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου 2013

Η ΔΙΑΣΗΜΗ ΒΙΛΑ ΚΑΖΟΥΛΗ

το 1902, εποχή που η Ελληνική κοινότητα της Αιγύπτου μεγαλουργεί, αρκετοί έμποροι φτιάχνουν τις εξοχικές τους κατοικίες στην Ελλάδα. Ο Νικόλαος Καζούλης, έμπορος από την Αλεξάνδρεια διαλέγει ένα κτήμα έκτασης 47.000 μ² στην είσοδο της Κηφισιάς. Εκεί κτίζει την επιβλητική έπαυλη που θα μείνει στην ιστορία ως ''Βίλα Καζούλη΄΄, ένα από τα πλέον αξιόλογα διατηρητέα κτίρια της Αττικής που σχεδιάστηκε από άγνωστο, μάλλον αλλοδαπό, αρχιτέκτονα. Ο Νικόλαος Καζούλης, χρησιμοποιούσε την έπαυλη των 2.500 τετραγωνικών ως εξοχική κατοικία. Η Βίλα φιλοξενούσε τα καλοκαίρια προσωπικότητες των γραμμάτων, πολιτικούς και βασιλιάδες, όπως τον Φαρούκ και το Γεώργιο τον Α'.
Το 1940 το κτήμα επιτάσσεται από τους Γερμανούς και στεγάζει το φρουραρχείο των ''SS''. Στα υπόγειά της βασανίστηκαν απάνθρωπα, εκατοντάδες αγωνιστές της Αντίστασης, όπου άφησαν και την τελευταία τους πνοή. Μετά την αποχώρηση των κατακτητών, το κτίριο συνδέθηκε με ένα σωρό φοβερές ιστορίες σχετικά με τα στοιχειά της βίλας. Έχουν αναφερθεί ανεξήγητα γεγονότα μέσα και έξω από αυτήν. Πολλοί ήταν οι κάτοικοι της περιοχής που ισχυρίζονταν ότι άκουγαν τα ουρλιαχτά και τα κλάματα των θυμάτων και έβλεπαν τα φαντάσματά τους να κυκλοφορούν τις νύχτες και να ζητούν βοήθεια.
Το 1944  οι Γερμανοί αποχωρούν και την έπαυλη χρησιμοποιεί ο ΕΛΑΣ, ενώ χάνονται σιγά σιγά τα αποτυπώματα των θησαυρών της. Ο ΕΛΑΣ τη χρησιμοποιεί μέχρι και το 1949 όπου και περνάει η κυριότητα της στο δημόσιο. Εκεί στεγάζεται και το πρώτο ΚΑΤ μέχρι το 1952.  Με το σεισμό των Ιονίων νήσων χρησιμοποιείται ως χώρος περίθαλψης των σεισμοπαθών έως και το 1955 . Το 1964 η έπαυλη αγοράζεται από το ΙΚΑ (περίπου 11,5 δισ. Δραχμές τότε!) αλλά εγκαταλείπεται. Το 1970 στους χώρους της γυρίζεται η κινηματογραφική ταινία το Φώσκολου ''Υπολοχαγός Νατάσα''. Εμφανής είναι στην ταινία η κακή κατάσταση που βρίσκεται το κτίριο. Πλάνα των λιονταριών δείχνουν ότι από τότε λείπουν οι ουρές τους. Το 1976 το Υπουργείο Πολιτισμού χαρακτηρίζει την βίλα διατηρητέα και το 1979 χαρακτηρίζει το οικόπεδο που την περιβάλει ''χώρο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους'' και γίνονται τα πρώτα σχέδια συντήρησης. Η βίλα όμως παραμένει έρμαιο των καιρικών συνθηκών και των βανδάλων, γίνεται στέκι τοξικομανών και σατανιστών. Προσπάθειες της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρης για έναρξη των διαδικασιών αποκατάστασης της και μετατροπή του κτιρίου σε έδρα του ελληνικού κέντρου κινηματογράφου και εστία τεχνών μένουν στα χαρτιά. 
Μετά το 1990, το ΙΚΑ, στο οποίο ανήκει η βίλα, κάνει γνωστό ότι επιθυμεί την κατεδάφισή της και τη δημιουργία εμπορικού κέντρου. Η κοινωνία διαμαρτύρεται, πολλά άρθρα δημοσιεύονται στον τύπο και πολλά ρεπορτάζ γίνονται υπέρ της διατήρησης της. Τελικά το 1995 αγοράζεται από το ΥΠΕΧΩΔΕ έναντι 2,5 δισ. δραχμών. Το 1996 ξεκινάνε οι εργασίες συντήρησης και μετά από δύο χρόνια παραδίδεται αναστυλωμένη και συντηρημένη για να συνεχίσει την πορεία της στην ιστορία.
 Τα λιοντάρια που ήταν στην είσοδο της βίλας μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα ερευνών εντοπίζονται σε αποθήκη του ΙΚΑ και επανατοποθετούνται στη θέση τους. Από το 2001 στη βίλα στεγάζονται τα γραφεία του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης. Στα χρόνια που ακολουθούν οι χώροι της ανοίγουν για να φιλοξενήσουν εκδηλώσεις περιβαλλοντικού και πολιτιστικού χαρακτήρα καθώς και διεθνή συνέδρια και ημερίδες και τώρα το ιστορικό κτίριο βγαίνει το σφυρί από την κυβέρνηση...


ΠΗΓΗ «Οδοιπορικό στη Βίλα Καζούλη». Οικονόμου Μανώλης
Αρχισυντάκτης GreekArchitects.gr

Παρασκευή 1 Φεβρουαρίου 2013

ΙΛΙΟΥ ΜΕΛΑΘΡΟΝ, Η ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΕΡΡΙΚΟΥ ΣΛΗΜΑΝ


Το Ιλίου Μέλαθρον,  που σημαίνει «μέγαρο της Τροίας» παραπέμποντας στις ανασκαφές του Ερρίκου Σλήμαν, είναι ένα νεοκλασικό κτίριο στην οδό Πανεπιστημίου του 1878. Ο Γερμανός ήταν από την αρχή πεπεισμένος πως θα ανακάλυπτε την χαμένη ομηρική πόλη στον λόφο του Χισαρλίκ στην Τουρκία και τελικά τα κατάφερε.

 Ο Ερρίκος Σλήμαν -δίνοντας άδεια σε όλο το προσωπικό για να μη διαρρεύσει το μυστικό- βρήκε τον θησαυρό της αρχαίας πόλης. Η Τροία υπήρχε και ο Όμηρος είχε δίκιο! Η ανακάλυψη είναι συνταρακτική και μεταφέρεται αυτόματα σε όλο τον κόσμο.  
Ο Σλήμαν απευθύνθηκε στην ελληνική κυβέρνηση για να δεχθεί τους θησαυρούς με αντάλλαγμα την άδεια της ανασκαφής των Μυκηνών. ‘Ετσι ξεκίνησε την ανασκαφή του κοντά στην Πύλη των Λεόντων και σύντομα έφθασε σε τάφους, θεώρησε πως είχε βρει τα σώματα του Αγαμέμνονα, της Κασσάνδρας και της Κλυταιμνήστρας. Το 1869, ο Σλήμαν ήταν στην Ινδιανάπολη των Ηνωμένων Πολιτειών για την έκδοση του διαζυγίου του από τη ρωσίδα πρώτη σύζυγό του και άρχισε να αναζητεί δι' αλληλογραφίας, μέσω του φίλου του Θεόκλητου Βίμπου, καινούργια σύζυγο. Από τις φωτογραφίες που του έστειλε ο φίλος του, επέλεξε μία δεκαεπταχρονή Αρσακειάδα. ήταν η Σοφία Εγκαστρωμένου.
Ο 47χρονος ζάπλουτος αρχαιολόγος αναζητούσε μια απόγονο του Ομήρου, μια ελληνίδα σύζυγο με αρχαιοελληνική ομορφιά, και τη βρήκε στο πρόσωπο της Σοφίας. Απέκτησαν μαζί δύο παιδιά, την Ανδρομάχη και τον Αγαμέμνονα, είναι όμως άγνωστο αν η Σοφία γνώρισε την ευτυχία στο πλευρό του Σλήμαν, ο οποίος τον περισσότερο καιρό έλειπε σε ταξίδια. Όλοι μιλούσαν για την παραμυθένια της τύχη. Για κείνη όμως δεν έπαυε ο γάμος να αποτελεί αντικείμενο συναλλαγής μεταξύ του Ερρίκου και του πατέρα της. Μετά τον γάμο το ζευγάρι γυρίζει όλο τον κόσμο και τελικά γίνεται η μούσα του. Το 1873, ήταν η χρονιά του "Ζεύγους της Αρχαιολογίας". Η Ελληνίδα σύζυγος του διάσημου γερμανού αρχαιολόγου που ανακάλυψε την Τροία του Ομήρου, με το μελαγχολικό βλέμμα απαθανατίζεται φορώντας τα βασιλικά χρυσαφικά στο στήθος και τον λαιμό, το διάδημα της «Ωραίας Ελένης» στα μαύρα της μαλλιά. 
Επιστρέφοντας στην Αθήνα επιθυμία του Σλήμαν ήταν να έχει ένα πλούσιο αρχοντικό που να μπορεί να εκθέτει άφοβα τον θησαυρό του. Για την κατασκευή των μωσαϊκών δαπέδων ήρθαν ειδικοί από την Ιταλία. Βαυαροί και Βιεννέζοι ζωγράφοι, οι οποίοι πραγματοποίησαν τις τοιχογραφίες. Ντόπιοι τεχνίτες κατασκεύασαν το υπόλοιπο κτίριο.
Η βασική σύλληψη του διακόσμου έγινε από τον Τσίλερ, ο οποίος εμπνεύστηκε από τα τρωικά και μυκηναϊκά ευρήματα. ο Τσίλερ επιθυμούσε να δηλώσει τη αγάπη του Σλήμαν για την Ελλάδα, τον Όμηρο και την Τροία μέσω των τοιχογραφιών, των μωσαϊκών δαπέδων και των πολλών επιγραφών σε σημεία του κτιρίου. Τα εγκαίνια του Ιλίου Μελάθρου πραγματοποιήθηκαν στις 30 Ιανουαρίου του 1881 με λαμπρή δεξίωση, ενώ το κόστος που δαπανήθηκε για την ανέγερση του ήταν 439.650 δραχμές. Πλήθος καινοτομιών για την εποχή εφαρμόστηκαν στο Ιλίου Μέλαθρον: σύστημα εξαερισμού υπήρχε σε όλους τους χώρους των ορόφων, πρωτοποριακά ρολά στις πόρτες και τα παράθυρα, σε όλα τα δωμάτια σύστημα θέρμανσης, με αεραγωγούς που κατέληγαν στα δάπεδα των δωματίων. 
Το 1926, το Ιλίου Μέλαθρον αγοράστηκε από το Ελληνικό Δημόσιο. Στεγάστηκε το Μουσείο Καλών Τεχνών, το συμβούλιο Επικρατείας, ο Άρειος Πάγος και ακολούθησε το Εφετείο μέχρι το 1983. Από το 1988 είναι εκεί το Νομισματικό Μουσείο, ένα από τα ελάχιστα στον κόσμο. Στις συλλογές του περιλαμβάνονται 600.000 νομίσματα, που καλύπτουν τον αρχαίο ελληνικό κόσμο, τη ρωμαιοκρατία, το Bυζάντιο, τον δυτικοευρωπαϊκό μεσαίωνα και τους νεότερους χρόνους.