ΙΛΙΟΥ ΜΕΛΑΘΡΟΝ, Η ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΕΡΡΙΚΟΥ ΣΛΗΜΑΝ

Το Ιλίου Μέλαθρον,  που σημαίνει «μέγαρο της Τροίας» παραπέμποντας στις ανασκαφές του Ερρίκου Σλήμαν, είναι ένα νεοκλασικό κτίριο στην οδό Πανεπιστημίου του 1878. Ο Γερμανός ήταν από την αρχή πεπεισμένος πως θα ανακάλυπτε την χαμένη ομηρική πόλη στον λόφο του Χισαρλίκ στην Τουρκία και τελικά τα κατάφερε.

 Ο Ερρίκος Σλήμαν -δίνοντας άδεια σε όλο το προσωπικό για να μη διαρρεύσει το μυστικό- βρήκε τον θησαυρό της αρχαίας πόλης. Η Τροία υπήρχε και ο Όμηρος είχε δίκιο! Η ανακάλυψη είναι συνταρακτική και μεταφέρεται αυτόματα σε όλο τον κόσμο.  

Ο Σλήμαν απευθύνθηκε στην ελληνική κυβέρνηση για να δεχθεί τους θησαυρούς με αντάλλαγμα την άδεια της ανασκαφής των Μυκηνών. ‘Ετσι ξεκίνησε την ανασκαφή του κοντά στην Πύλη των Λεόντων και σύντομα έφθασε σε τάφους, θεώρησε πως είχε βρει τα σώματα του Αγαμέμνονα, της Κασσάνδρας και της Κλυταιμνήστρας. Το 1869, ο Σλήμαν ήταν στην Ινδιανάπολη των Ηνωμένων Πολιτειών για την έκδοση του διαζυγίου του από τη ρωσίδα πρώτη σύζυγό του και άρχισε να αναζητεί δι' αλληλογραφίας, μέσω του φίλου του Θεόκλητου Βίμπου, καινούργια σύζυγο. Από τις φωτογραφίες που του έστειλε ο φίλος του, επέλεξε μία δεκαεπταχρονή Αρσακειάδα. ήταν η Σοφία Εγκαστρωμένου.

Ο 47χρονος ζάπλουτος αρχαιολόγος αναζητούσε μια απόγονο του Ομήρου, μια ελληνίδα σύζυγο με αρχαιοελληνική ομορφιά, και τη βρήκε στο πρόσωπο της Σοφίας. Απέκτησαν μαζί δύο παιδιά, την Ανδρομάχη και τον Αγαμέμνονα, είναι όμως άγνωστο αν η Σοφία γνώρισε την ευτυχία στο πλευρό του Σλήμαν, ο οποίος τον περισσότερο καιρό έλειπε σε ταξίδια. Όλοι μιλούσαν για την παραμυθένια της τύχη. Για κείνη όμως δεν έπαυε ο γάμος να αποτελεί αντικείμενο συναλλαγής μεταξύ του Ερρίκου και του πατέρα της. Μετά τον γάμο το ζευγάρι γυρίζει όλο τον κόσμο και τελικά γίνεται η μούσα του. Το 1873, ήταν η χρονιά του "Ζεύγους της Αρχαιολογίας". Η Ελληνίδα σύζυγος του διάσημου γερμανού αρχαιολόγου που ανακάλυψε την Τροία του Ομήρου, με το μελαγχολικό βλέμμα απαθανατίζεται φορώντας τα βασιλικά χρυσαφικά στο στήθος και τον λαιμό, το διάδημα της «Ωραίας Ελένης» στα μαύρα της μαλλιά. 

Επιστρέφοντας στην Αθήνα επιθυμία του Σλήμαν ήταν να έχει ένα πλούσιο αρχοντικό που να μπορεί να εκθέτει άφοβα τον θησαυρό του. Για την κατασκευή των μωσαϊκών δαπέδων ήρθαν ειδικοί από την Ιταλία. Βαυαροί και Βιεννέζοι ζωγράφοι, οι οποίοι πραγματοποίησαν τις τοιχογραφίες. Ντόπιοι τεχνίτες κατασκεύασαν το υπόλοιπο κτίριο.

Η βασική σύλληψη του διακόσμου έγινε από τον Τσίλερ, ο οποίος εμπνεύστηκε από τα τρωικά και μυκηναϊκά ευρήματα. ο Τσίλερ επιθυμούσε να δηλώσει τη αγάπη του Σλήμαν για την Ελλάδα, τον Όμηρο και την Τροία μέσω των τοιχογραφιών, των μωσαϊκών δαπέδων και των πολλών επιγραφών σε σημεία του κτιρίου. Τα εγκαίνια του Ιλίου Μελάθρου πραγματοποιήθηκαν στις 30 Ιανουαρίου του 1881 με λαμπρή δεξίωση, ενώ το κόστος που δαπανήθηκε για την ανέγερση του ήταν 439.650 δραχμές. Πλήθος καινοτομιών για την εποχή εφαρμόστηκαν στο Ιλίου Μέλαθρον: σύστημα εξαερισμού υπήρχε σε όλους τους χώρους των ορόφων, πρωτοποριακά ρολά στις πόρτες και τα παράθυρα, σε όλα τα δωμάτια σύστημα θέρμανσης, με αεραγωγούς που κατέληγαν στα δάπεδα των δωματίων. 

Το 1926, το Ιλίου Μέλαθρον αγοράστηκε από το Ελληνικό Δημόσιο. Στεγάστηκε το Μουσείο Καλών Τεχνών, το συμβούλιο Επικρατείας, ο Άρειος Πάγος και ακολούθησε το Εφετείο μέχρι το 1983. Από το 1988 είναι εκεί το Νομισματικό Μουσείο, ένα από τα ελάχιστα στον κόσμο. Στις συλλογές του περιλαμβάνονται 600.000 νομίσματα, που καλύπτουν τον αρχαίο ελληνικό κόσμο, τη ρωμαιοκρατία, το Bυζάντιο, τον δυτικοευρωπαϊκό μεσαίωνα και τους νεότερους χρόνους.