ΆΜΑ. ΟΙ ΓΥΜΝΕΣ ΄΄ΓΟΡΓΟΝΕΣ΄΄ ΤΗΣ ΙΑΠΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΔΕΙΝΕΣ ΔΥΤΡΙΕΣ, ΚΥΝΗΓΟΙ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙΩΝ

Τις γυναίκες αυτές τις έχουν πει γοργόνες της Ιαπωνίας. Ανήκουν στην κοινότητα των Αμα, μια ομάδα γυναικών οι οποίες βουτούσαν γυμνόστηθες για να αλιεύσουν κοχύλια, μαργαριτάρια και θαλασσινά εδώ και 2000 χρόνια. Οι Άμα, που σημαίνει «γυναίκα στη θάλασσα», ζουν σε ψαροχώρια στις ακτές της Ιαπωνίας, μένουν σε ξύλινες καλύβες κοντά στην θάλασσα και η δουλειά τους είναι να βγάζουν κυρίως μαργαριτάρια. Κρατούν την αναπνοή τους έως και στα 25 μέτρα βάθος, χωρίς να χρησιμοποιούν φιάλες οξυγόνου!. 

Τις περασμένες δεκαετίες τραβούσε όλα τα βλέμματα η λιτή τους ενδυμασία αφού μέχρι και το 1950 φορούσαν μόνο ένα κομμάτι ύφασμα και μια μπαντάνα για να καλύπτουν τα επίμαχα σημεία και μαλλιά τους αλλά και να διώχνουν τα κακά πνεύματα.

Οι -κάποτε- γυμνόστηθες γοργόνες της Ιαπωνίας με την εξωτική, πρωτόγονη ομορφιά, αναγκάστηκαν από το κράτος να φορούν καταδυτικές στολές μετά τον 2ο Π.Π. όπου ο τουρισμός αυξήθηκε και το θέαμα σόκαρε τους “πολιτισμένους” Δυτικούς. Οι περισσότερες βρίσκονται τώρα στη χερσόνησο Κίι. Στη δεκαετία του 1960 μια ικανή Άμα μπορούσε να βγάλει ογδόντα χιλιάδες δολάρια μέσα σε έξι μήνες. Οι πιο ταλαντούχες μπορούσαν ακόμη και να διαλέξουν μόνες τους τον άντρα που ήθελαν να παντρευτούν. Αυτονόητο σήμερα αλλά αδιανόητο τότε για τη μέση Ιαπωνέζα.

Οι Άμα ήταν δραστήριες γυναίκες που βίωναν τον ανταγωνισμό και την απόλυτη ελευθερία. Είχαν την ευκαιρία να κάνουν μια ελκυστική δουλειά, ανεξάρτητα από τους κινδύνους που έκρυβε. Οι « ιαπωνέζες γοργόνες» βουτάνε για δύο λεπτά στα παγωμένα νερά του Ειρηνικού Ωκεανού προς αναζήτηση οστρακοειδών με μαργαριτάρια αλλά και άλλων σπάνιων ειδών τα οποία στη συνέχεια πωλούν.

Εκείνη την εποχή ακόμα, το να είσαι Ama, ήταν περισσότερο τρόπος ζωής, παρά απλό επάγγελμα, με τα μυστικά του να περνούν από γενιά σε γενιά. Μέσα σε μια μόνο ημέρα, κάθε Ama βουτούσε σε βάθος 100 μέτρων 3 φορές, με την κάθε φορά να περιλαμβάνει τουλάχιστον 60 καταδύσεις και διάλειμμα ελάχιστων δευτερολέπτων. Το σκληρό αυτό επάγγελμα παρείχε άνετη ζωή στις ίδιες και τις οικογένειές τους αφού σε μία μονάχα καταδυτική σεζόν έβγαζαν περισσότερα χρήματα από τους ψαράδες συζύγους τους. Οι γυναίκες μάλιστα είναι οι μόνες κατάλληλες για αυτή τη δουλειά αφού με το επιπλέον υποδόριο λίπος τους διατηρούν τη θερμοκρασία τους καλύτερα κάτω από το νερό, ενώ η χωρητικότητα των πνευμόνων τους είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή των αντρών. 

Το 1956 υπήρχαν τουλάχιστον 17 χιλιάδες Άμα, ενώ το 2010 ο πληθυσμός τους ήταν μόνο 2.000. σήμερα οι περισσότερες Άμα είναι από 50 έως 60 χρονών, υπάρχουν κάποιες που είναι 70, ενώ πολύ λίγες είναι από 20 έως 30. όσες βουτούν για μαργαριτάρια λειτουργούν περισσότερο σαν τουριστική ατραξιόν, οι υπόλοιπες όμως που βουτούν για όστρακα και άλλες θαλασσινές λιχουδιές συνεχίζουν κανονικά την παράδοση. Γιατί όμως επιλέγουν και συνεχίζουν αυτή τη σκληρή ζωή οι εναπομείνασες Αμα; Διότι, όπως υποστηρίζουν, κάτω από την επιφάνεια του νερού υπάρχει ελευθερία και πάντα κάτι νέο να ανακαλύψεις. 

Από το 2007 έχει ξεκινήσει μια πρωτοβουλία  να ενταχθεί η παράδοση των Αμα στον διεθνή κατάλογο της UNESCO με τα Μνημεία Αυλης Πολιτισμικής Κληρονομιάς.